tirakat
Wong Jawa sepuh asring ngendika, "Urip iku kudu laku." Nanging laku ing kéné ora mung lumaku fisik, nanging laku batin, laku spiritual, laku kanggo nyelarasaké awake dhewe karo jagad ageng lan jagad cilik.
Ing sajroning laku kuwi, ana telung pokok kang sering dipraktèkaké: tapa, tirakat, lan lelaku. Nanging sejatiné, punika dudu mung perkara ora mangan utawa ngasah kekuatan gaib, nanging piwulang kang jero tumrap urip lan nggayuh kawaskithan sejati.
---
Tapa: Sempalaning Laku Kang Nyuda Raga Supaya Nuwuhake Roso
Tapa punika asalipun saka tembung "tapasya" (Sanskerta), tegesipun panas, utawa tumindak kang mbakar hawa nepsu. Wong Jawa nganggep tapa minangka cara kanggo ngurangaké kepinginan lahir supaya batin bisa luwih bening.
Wujud tapa bisa macem-macem:
Tapa bisu: ora ngucap sabda, mung eling lan waspada.
Tapa ngrame: urip ing tengah rame, nanging tetep sepi atine.
Tapa brata: tirakat kanthi puasa lan lelaku ketat.
Tapa punika nyenyet hawa nepsu, amarga nepsu iku ora kudu dipateni, nanging disawiji karo kesadaran luhur.
---
Tirakat: Laku Sadar Kang Tumindak Kanggo Nglatih Batin
Tirakat punika luwih alus, luwih halus. Tegesipun "tira" (cahya) lan "kati" (pikiran), artinipun ndhudhah cahya saka sajroning pikiran kang wus resik. Laku tirakat bisa kanthi puasa weton, tirakat 40 dina, ngendap ing alas, utawi mung nindakake panggènan sepi kang adoh saka rame jagad.
Tujuan tirakat ora liya yaiku ngempet dhiri saka godaan donya, supaya pikiran dadi cetha, rasa luwih peka, lan batin gampang nyambung karo pituduh Gusti.
---
Lelaku: Pangembanan Saben Dinten Kang Dipandu Roso
Lelaku punika urip kanthi sadar, saben tumindak tinimbang kanthi batin, ora mung kanthi pikiran. Lelaku bisa tanpa ritual, tanpa puasa, nanging saben dina nglakoni urip kanthi:
Hati-hati marang tembung.
Tulus ing panggawe.
Eling marang papan lan wektu.
Lelaku punika sesambungan karo rasa lan pangrasa, nyawiji marang alam, nyandhak pituduh saka swasana, angin, langit, banyu, lan kedadian saben dina.
---
Sebutan Kawaskithan, Nanging Dudu Tumindak Klenik
Laku tapa, tirakat, lan lelaku asring diprasangkani minangka kekuwatan klenik. Nanging wong Jawa sejati ngerti, kekuwatan batin sejati iku ora kanggo ndominasi, nanging kanggo ngendhaleni awake dhewe.
Sapa kang bisa nyuda rasa lara ati, sapa kang bisa ngempet hawa nepsu, lan sapa kang bisa tulus sanadyan disingkiraké, iku sesungguhé wis kawaskitha.
---
Pungkasan: Urip Kang Penuh Laku, Lairna Tentrem Batin
Sepuh-sepuh Jawa ninggalaké piwulang, bilih:
> “Sing tapa, sing tirakat, ora mbludak, ora ndabik. Nanging tekane kaya banyu mili: tenang, bening, anget, lan maringi urip.”
Tapa, tirakat, lan lelaku punika dalan kang sepi, nanging mbukak lawang pencerahan kang jembar. Dudu kanggo gawe kagum, nanging kanggo nuwuhake katentreman ing njero, lan nyambungake manungsa marang Sumber Sejati.
---
Komentar
Posting Komentar